Design chińskich opakowań

Chiny będące największym światowym eksporterem i drugim co do wielkości importerem na świecie, dla wielu globalnie działających marek stanowią kluczowego partnera biznesowego. Na rynku tak obfitym w produkty panuje ogromna konkurencja, a do wyścigu o atencję chińskich konsumentów stają zarówno produkty pochodzące z Państwa Środka, jak i zagraniczne marki, jak Lays czy Johnson & Johnson. W takich okolicznościach jeszcze bardziej istotny staje się design opakowania, który stanowi kluczowy czynnik w wyborze konkretnego produktu.

Informacja o tendencjach i trendach widocznych na półkach chińskich supermarketów jest istotna zarówno z perspektywy producentów krajowych, jak i światowych koncernów czy mniejszych firm wprowadzających swoje produkty na ten rynek. Z jednej strony Chińczycy chętnie kupują produkty zachodnich marek, z drugiej jednak opakowania muszą wydawać się znajome i powinny charakteryzować się cechami podobnymi do tych występujących lokalnie. Świetną ilustracją takiego stanu rzeczy jest fakt, iż większość znanych na zachodzie nazw własnych widniejących na opakowaniach, tłumaczona jest tu na język chiński, by były łatwiejsze do zapamiętania i by budziły zaufanie. I tak na przykład Reebok nazywa się tu “Rui bu”, co oznacza “szybkie kroki”, a Coca-cola “Kekoukele”, czyli “Smacznie i Radośnie”. Podobnie wygląda sprawa opakowań produktów, one również zyskują chińskie cechy, które zdają się klientom znajome i zachęcają do kupna, odwołując się do kultury i estetyki Państwa Środka.

Bardzo istotną cechą opakowania jest wykorzystana przy jego projektowaniu kolorystyka, bowiem w Chinach przypisywane jest jej konkretne znaczenie. Czerwony to kolor ognia,

sukcesu, szczęścia, który chroni przed złymi mocami. Żółty reprezentuje ziemię i niegdyś był zarezerwowany dla cesarza. W dzisiejszych czasach barwa ta zyskała raczej pejoratywne znaczenie, ponieważ przy jej pomocy nazywa się treści pornograficzne. Biały to metal, czystość, ale również żałoba i śmierć. W związku z popularyzacją kultury zachodu w Chinach, coraz więcej osób zaczyna postrzegać biel bardziej przychylnie. Czarny to woda, zniszczenie, zło, katastrofy, okrucieństwo, dlatego bardzo rzadko można znaleźć tu opakowania w tym kolorze. Niebieski reprezentuje drewno, wiosnę, rozwój, nieśmiertelność. Złoty jest kolorem bogactwa, fortuny, powodzenia, zielony to harmonia, rozwój, symbioza z naturą. Fiolet tradycyjnie to nieśmiertelność i boskość, a obecnie jego znaczenie związane jest z romansem i miłością. Kolory układające się w tęczę, mają w Chinach negatywny wydźwięk, ze względu na panujące w przeszłości przekonanie, iż gdy ta pojawia się na niebie, jako znak zwiastujący śmierć cesarza. Ogólną tendencją w doborze kolorystyki jest stosowanie żywych, intensywnych i jaskrawych kolorów dla opakowań produktów spożywczych i napojów, natomiast bardziej stonowanych, pastelowych palet oraz bieli dla elektroniki czy kosmetyków. Pomimo tego, iż design chińskich opakowań bardzo często opiera się na tradycji, na półkach można dostrzec również produkty, których etykiety zaprojektowane są w sposób bardziej nowoczesny, odbiegający od znanej tu symboliki. Jednym z przykładów jest stosowanie, zarówno w logotypach jak i we wzorach graficznych umieszczonych na opakowaniu, liter alfabetu łacińskiego, które rzadko spotykane są nawet w opisach towaru. W większości przypadków informacje umieszczone na produkcie napisane są jedynie w języku chińskim.

Oprócz samej etykiety w projekcie istotny jest również kształt opakowania oraz konstrukcja dostosowana do wygody użytkownika. Rozwiązania stosowane w chińskich produktach bardzo często są odpowiedzią na większość problemów lub niedogodności, jakie mogą przytrafić się konsumentowi. Wygląd tych artykułów na ogół w pełni odzwierciedla powszechne metody użytkowania. Na przykład na półtoralitrowych butelkach wody mineralnej mocowane są plastikowe uchwyty, tak aby można było nieść je w ręku jak torbę lub zawiesić na kierownicy skutera czy roweru. Oba te środki transportu są tu bardzo

popularne, co powoduje, że kupowane przez Chińczyków artykuły bardzo często dostosowane są do przewożenia zakupów właśnie w ten sposób.

Również uwielbiana w Państwie Środka bubble tea, sprzedawana w plastikowych kubkach na wynos, zawsze pakowana jest w niewielką plastikową torebkę, aby napój wygodnie można było przenieść lub przewieźć. Inne ciekawe rozwiązanie projektowe stosowane jest przy produkcji butelek z jogurtami lub napojami mlecznymi. Zakrętka odlana jest w taki sposób, że z jej wierzchniej części wystaje niewielki fragment plastiku. Po obróceniu nakrętki i przekręceniu jej na zafoliowanej powierzchni szyjki butelki, element przecina zaślepkę. Powoduje to, że użytkownik nie musi odrywać jej od ustnika i wyrzucać do kosza. Może wydawać się, że jest to małe i nieznaczące udogodnienie, ale perfekcyjnie ilustruje ono tendencję widoczną w designie chińskich opakowań, który wygodę użytkowania stawia na pierwszym miejscu. Jest to odczuwalne niemal na każdym kroku – nawet sposób w jaki zaprojektowana jest dwulitrowa butelka wody, powoduje, że również drobniejsza czy słabsza osoba bez problemu może ją objąć i podnieść jedną ręką. Kolejną cechą bardzo widoczną w chińskich produktach jest mnogość mniejszych pakietów wewnątrz jednego opakowania. By korzystanie z produktu było wygodniejsze dla konsumenta, większość artykułów spożywczych w jednej paczce rozdzielona jest na wiele małych porcji.

W świetle problemu z produkcją plastiku, z którym obecnie się mierzymy, nie sposób nie zwrócić uwagi na to, iż stosowane w chińskich opakowaniach rozwiązania generują ogromne nakłady tego tworzywa. Chiny świadome tego problemu, w ostatnim Planie Pięcioletnim na lata 2016 – 2020 zawarły wpis, dotyczący rozwoju technologii związanych ze środowiskiem oraz promowania ekologicznej kultury i stylu życia. W styczniu 2019 roku Ministerstwo Środowiska przedstawiło projekt planu przekształcające niektóre miasta Chin w No-Waste Cities, ograniczające produkcję odpadów do minimum. Objęte nim zostać między innymi miasta takie jak Shenzhen czy Weihai. W świetle tych zmian oraz rozwoju polityki prośrodowiskowej, rynek chińskich opakowań oraz metody ich projektowania, mogą w najbliższych latach diametralnie się zmienić, tak by produkty były jak najmniej ekologicznie szkodliwe.

Istotna rola wygody konsumenta powoduje, iż projektowane w Chinach opakowania są niezwykle praktyczne, a metody ich użycia intuicyjne. Pomysłowość i spryt z jakim są one kreowane oraz zmiany nadchodzące w zakresie redukcji produkowanych odpadów, stanowią dobrą prognozę, powstawania koncepcji zarówno wygodnych dla użytkownika, jak i dobrych dla środowiska. W kontekście tak ciekawych rozwiązań Chiny bez wątpienia, stanowią ogromny potencjał w dziedzinie zrównoważonego rozwoju rynku opakowań na świecie.